Sevgili ebeveynler sizlere bugün ki köşe yazımızda çocukluk döneminde görülen mikrobik ishallerden bahsedeceğim. İlkbahar ve yaz dönemlerinde sık görülen ishaller hem çocuğu hem aileyi sıkıntıya sokmaktadır. İshal ve kusmanın sıklığı ile orantılı olarak çocuğun vücut su kaybı oranı değişiklik göstermektedir. Buna bağlı çocuğun günlük konforu etkilenmekte olup bu durum hem çocuğun hem de ebeveynlerin günlük yaşam kalitesini bozmaktadır. İshal demek çocuğun günlük dışkılama düzeninden farklı olarak sulu ve fazla miktarda dışkılama olmasıdır. Dışkı sayısının çok olması tek başına anlamlı olmayabilir. Çocuğun yaşı ile sayısal olarak az fakat miktar olarak bol sulu dışkılama çocuğu sıkıntıya sokmaya yeterli olabilir. Tüm dünyada beş yaş altı çocuklarda ishal çok sık görülmektedir. Özellikle ilk iki yaş grubu çocuklarda ölümlerin sık sebebidir. İshalli çocuklarda ölüme neden olan durumların başında vücuttaki su kaybı gelmektedir. İshalli çocukların hastane yatış oranları da tüm ülkelerde sık görülen bir durumdur. Evde ki hijyen koşullarının yetersizliği, annenin gıda temizliğine önem göstermemesi, kalabalık ev ortamında yaşamak, dengesiz ve sağlıksız beslenme, özellikle ilk altı aylık dönemde anne sütü yeterince ya da hiç almamış olan bebekler, emzik ve biberon kullanımı, ailenin ekonomik düzeyinin yetersiz olması ve mevsimsel özelliklere bağlı olarak bazı virüsler ishal oluşumunu kolaylaştırmaktadır. Burada özellikle rotavirüs denilen ve bebeklerde yani ilk bir yaşta ağır ishal yapan virüsten bahsetmek istiyorum. Bebekte bol sulu ve sayı olarak sık ishale neden olan bu virüste ölümler de görülebilmektedir. Günümüzde aşı ile korunabilinen bir hastalıktır rotavirüs ishali. Fakat rutin aşılama şemasında henüz yoktur. Bu nedenle özel aşılar arasında yer almaktadır. Bu aşıyı mutlaka tüm bebeklere önermekteyim. Ayrıntılı bilgi için tüm ebeveynlerimiz hekime danışmalıdır. İshal ve kusma acil servise başvuru nedenleri arasında da sık yer almaktadır. Ayrıntılı bir muayene ile bebek ya da çocukta su kaybı bulgusu olup olmadığı çok önemlidir. Gerekli ise de laboratuar tahlilleri yapılmalı ve sıvı tedavisi uygulanmalıdır. Her ishalli çocukta tahlil yapmak, çocuğa sıvı tedavisi vermek ya da çocuğu hastanede yatırmak gerekli değildir. Her çocuk ayrı olarak değerlendirilmeli ve hekimin uygun olduğu şekilde tedavisi ve takibi yapılmalıdır. İshalli çocukta beslenme çok önemlidir. En büyük yapılan hatalardan biri de ishalli ya da kusması olan çocuğa ağızdan sıvı ya da katı gıda vermemektir. Bu şekilde davranmak çocuğu daha hızlı kötüleştirmektedir. Bu nedenle ağızdan doğru ve dengeli beslenmek hastayı iyileştirmede çok etkilidir. Bol sıvı gıda alımı önemlidir. Hazır meyve suları vermek uygun değildir. Yoğurt, ayran, kefir gibi gıdalar barsaklardaki florayı olumlu etkilemektedir. Bu nedenle mutlaka tüketilmelidir. Meyveler, sebzeler verilmelidir. Bol su ile yıkanmalıdır, gerekirse sirkeli suda bekletilerek verilmelidir. Muz ve şeftali özellikle tercih edilmelidir. İshalli bebekte huzursuzluk sıktır. Bu durumda ağrı kesiciler kullanılabilir. Hastanın kilo kaybı olup olmadığı gözden kaçmamalıdır. Dışkılama sıklığı ile orantılı olarak bebeklik ishallerinde popo bölgesinde pişikler de sık görülmekte olup hekim önerisi ile tedavisi yapılmalıdır. İshal etkenine bağlı olarak üç ile on beş gün arasında ishal devam edebilir. Bu süreçte ebeveynler özellikle bebek ya da çocuğa bakım veren kişi uyanık olmalıdır. Hekim ile beraber hastalık takibi düzenli yapılmalıdır. Başka kişilere bulaş riski açısından hijyen önlemlerine uyulmalıdır. Özellikle el yıkama ve tuvaletlerin temizliğine özen gösterilmelidir. Yazımın sonunda ishali önlemede tekrar tekrar anne sütünün önemini belirtmek isterim. Rotavirüs ishal aşısı hakkında da mutlaka bilgi alınız. Sağlıklı günler dilerim. Sevgiyle kalın.
