YERELGÜÇ/AYDIN UYSAL
1976 – 83 yılları arasında Ödemiş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü yapan İnşaat Mühendisi Nihal Bağlan; projelerin nasıl hazırlandığını, deprem yönetmenliği, binalarda yapılan hatalar, yıkılmayan binalar nasıl olur, imar affı, kentsel dönüşüm, inşatlarda teknik gelişmeler, Ödemiş’in zemin yapısı konularında önemli değerlendirmelerde bulundu.
DEPREM YÖNETMELİĞİ NE DİYORSA ONU UYGULADIK
Bağlan, “ Elimizde 1976 yılının deprem yönetmeliği vardı. Deprem yönetmeliğinin şartları çerçevesinde ne diyorsa onu yaptık. O yıllarda teknoloji yoktu, elle karılan beton vardı. Yuvarlak kaygan demirler vardı, çimentolar belirli bir seviyeydi. 1976 -1983 arasında Belediyenin Fen ve İmar İşleri Müdürlüğü görevi yaptım. O dönemde önleyici tedbirler koyduk. Belediye olarak elimizi işin altına koyarak demirleri inceledik. O inşaatların projesini çizen mühendislere o inşaatın yanına gitmesini sağladık. İnşaatlarda demir vizesi uyguladık. O dönemde İnşaat Mühendislileri olarak sağlam proje yapıp bu projelerimizden hiç taviz vermeden değiştirmeden uygulamasını sağladık”
ÖDEMİŞ’TE İMAR PLANI TIKANMIŞ DURUMDA
“Ödemiş’in imar planı Türkiye’nin ilk 40’ıncı imar planıdır. Ovanın göbeğine seçilmiş yerleştirilmiş bir alandır. 1956 yılında yayınlanan İmar Kanuna göre hareket ettik. 1985 yılına kadar bu kanunla çalıştık. Ödemiş’in imar planını değiştirmek mümkün değildi. 35 -40 yıldır Ödemiş’in imar planı tıkandı, gelişme sahamız mümkün değil, ovaya gidişat var. Sanayi Sitesi yapılmış aşağı bölgede, kuzeye yapılır genellikle rüzgârın etkisiyle toz duman şehre gelmesin diye. Kuzey tıkanmış durumda. Ödemiş’in artık Bozdağlara doğru genişlemesi gerekiyor. Gidişat dağa doğru olmalı, daha sağlam zeminlere doğru olmalı. 2007 öncesi İmar Affı çıkarmışız İmar affında ne bir mühendisin etkisi var, ne de teknik bir elemanın etkisi var. Vatandaş kendisi benim şu kadar metre kare evim var ben buraya tek katlı bir ev yaptım, aftan faydalanmak istiyorum diyor. Nasıl yaptığına bakılmadan yapı izin belgesi veriliyor. Ödemiş’in imar planını değiştirmemek mümkün değildi.”
TEKNİK VE MALZEME İYİ KULLANILIRSA BİNALAR SAĞLAM OLUR
“Zeminde bize verilen değerler var. Nasıl bir malzeme kullanılacağı, taşlık mı, kumluk mu, gevşek zemin mi, sıkı zemin mi diye zemin sınıfları vardır. Kötü bir zemin çıkarsa bina yapılmaz diye bir durum yok. Mesela bataklığın içine gökdelenler yapılıyor. Bizim zemin değerlerini dikkat etmemiz gerekir. Zemin değerlerini iyi kullanılarak statik hesaplarla temelini ne şekilde yapacağımızı planlayabiliyoruz.”
2 BİN YILI ÖNCEKİ BİNALARA SAĞLAM DİYEMEM
“Bizim deprem hatları Bozdağ’ın ve Salihli’nin gerisinde kalıyor. Hatları kesen bir Bozdağlar ve Aydın dağları var bunlar deprem etkisini azaltıyor. Ödemiş’in içinde 3-4 tane etkisiz fay hattı var. Deprem bilimcilerin açıklamasına göre bu bölgede Ödemiş en riskiz bölge olarak geçiyor. Konunun uzmanları depremde en az etkilenecek ilçelerin Ödemiş ve Torbalı olduğunu söylüyorlar. 2 bin yılı öncesi binalara sağlam yapı diyemem. Şu an kullanılan beton, demir o yıllara göre 4 katıdır. Eski iyidir muhabbetini kullanamayız. Odalarımızın yetkileri alındığı için imza yetkimiz karar alma yetkimiz olmuyor. 2 bin yılı önceki binalar güçlendirebilir.”
DENETİMLER YAPI KONTROL BİRİMLERİNDE
“Kontroller belediyelerle beraber Yapı Denetim tarafından yapılıyor. Projeleri tecrübe ile doğru statik yaparak çizilmeli. Lüks binanın yapma maliyeti bina maliyetinin %25’i, sağlam bina için demiri, betonu iyi kullanacaksın. Düzgün mühendisle çalışacaksın ve kontrol edeceksin başka bir şeye gerek yok. Bunları yaptırırsanız her şey sapsağlam olur. Ayakta tutan iskelet yerinde durur. Sende gönül rahatlığı ile oturursun. Biz incelemeyi yıkıldıktan sonra yapmayı değil, bina yapılırken olsun istiyoruz. Bina yapılırken mühendis, mimar başında dursun istiyoruz. Kendini yetiştireceksin kendini bilgilendireceksin. Bir ruhsat almak için 169 belge topluyoruz. Proje çizmek bir hafta, belge toplamak 3 ay. Böyle olunca insanları kaçağa teşvik ediyorlar. Kaçak yapı yok mu birçoğu kaçak.”
VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ
KENTSEL DÖNÜŞÜM DEĞİL, KENTSEL ÖLÜŞÜM
“Ben kentsel ölüşüm diyorum. Eski bir bina yıkılıp yerine sağlam bina yapılıyor o yönden doğru, ama onun daha doğrusu en basitinden ada bazında uygulamaya geçmek lazım. İnşaat alanımız %40 mı? ,%40 a inşaat yaparsanız %60 boşa çıkıyor. Bu % 60 ile otopark, çocuk oyun bahçesi yapılır.
Doğru olan şudur kentsel dönüşüm ada bazında yapılmalıdır. Daracık bir sokakta 3 katlı bir bina var 3 katlı binada beş kişi otuyor, bir arabası var, üç aile geldi. Oldu 15 kişi. Dolasıyla sıkışıklık olacak ve yaşanmaz bir ortam meydana gelecek buda kentsel dönüşümün etkileri.”
VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ
İNŞAAT YAPIMINDA BETON VE DEMİRİN KALİTESİ ÖNEMLİ
“Şu andaki yönetmeliğe göre bir kolonda %1 demir olması gerekiyor. Yani 30 ‘a 50 bir kolonda 1500 metre karede 15 santim metre kare 16’lık demir 2 cm metre kare olması gerekir. Hazır betona ölçü getirdik. Ölçü bittikten sonra betona yer mecburiyeti getirdik. Beton dökülürken betoncu ekiplerimiz vardı. Beton dökülürken çimento çalan olursa görmediğim çakıl toprak varsa uyarılarda bulunuyordum ve bu şekilde denetliyordum. O dönemde çay taşı vardı mıcır güçlendiriyorsun içine katkı koyuyoruz. Sıkıştırıp akıp giden betonlarımız var. Binanın sağlamlığı açısından bunları kullanmakta fayda var. Sıkıntı inşaata demir almakta değil. O demiri üreten firmaların nasıl ürettiği, kalitesi önemli. 15 tane fabrikayı denetlersin 1,5 milyon inşaatı denetleyemezsin. Bunlar vicdanla alakalı olan şeylerdir. Bu işleri yaparken vicdanımızı, doğruluğumuzu dürüstlüğümüzü sorgulayacağız.”
VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ
ŞANTİYE ŞEFİ HAK ETTİĞİ DEĞERİ ALMALI Kİ İŞİNİ İYİ YAPSIN
“Proje fiyatları ayaklar altında. Şantiye Şefi bakmadan imza alıyor. 400 TL -500 TL ‘ye komik rakamlara imza atıyorlar. Buradaki sıkıntı şu Şantiye Şefliğinde teknik öğretmen, elektrik teknisyeni, yapı öğretmeni gibi kişilerde imzalayabiliyor. Bunların mühendislik bilgisi ne kadar, o adam şantiyede ne yapar, sadece evrak üstünde yapıyor gözüküyor. Hâlbuki o adamın sorumluluğu çok. İnşaata bir işçi ölse, bina yıkılsa fatura ona kesilecek haberinde değil. Bir hatada hayatı biter. Şantiye Şefinin parasını vereceksin o adam o inşaat hangi ağırlıkta ve yapının özelliğine göre vereceksin. Şantiye Şefi inşaata gitse betonunu görse, kalıbını görse, demirini görse, başında beklese, ailesini geçindirecek parayı alır. Ama bizim buradaki piyasa şartları değil. Bakanlık nasıl yapı denetimi merkezden atıyorsa ilçede Şantiye Şefi olmak isteyenler tespit edilir. Onlara görevlendirme yapılır. Hak ettikleri bedellerin verilmesi şart.”
VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ