Devir cumhuriyet öncesi, Osmanlı’nın son yılları. Milli Mücadele’ye gebe günler... Bugünü, Cumhuriyeti doğuran günler yani... Doğum sancıları içinde yurt...
Bir yandan dış düşman pay istiyor yurt topraklarından; bir yandan yerli işbirlikçileri paylaşıyor varlığımızı... İstanbul kendi çıkarını, kendi varlığını korumaya çalışıyor... Anadolu kurtuluş hareketi yer yer başlamış... Bileğine güvenen, yurdunu canı kadar seven bir avuç insan, çete harbi veriyor düşmana... Dağlar çatal yüreklilerle dolu...
Bir de çapulcular var bunların arasında... Çoğu kez bunların adını kullanıyor... Salıyor adamını dağdan aşağı: "Çakırcalı şunca para, onca mal istedi... Ya verirsiniz ya da canınızı alırız diyorlar... Öyle ki mert korkağa, yiğit çömeze karışmış... Kimin ne olduğu belli değil... Kendine efe adını takan çıkıyor dağa... Ege dağları kaçakla dolu...
Yunan Ege'yi parsellemiş. Ege’nin de dağları çatal yüreklerle dolu. Yurdun işgaline gönlü razı olmayanlar, efeler, zeybekler, kızanlarını toplayıp çıkmış dağa. Bir yandan düşmanla savaşıyor, öte yandan onlara yardım edenlerle. Toz duman, dost düşmana karışmış. Bir yanda gerçek yurtseverler, canını dişine takmış yurdunu savunanlar; öte yandan işgalciler ve onların şakşakçıları.
Fırsatı ganimet bilip, soygun için, yol kesmek, ırza geçmek için dağlara çıkan da var. Böylesine toz dumana karışık. Kimin ne olduğu belli değil. Kendine ‘Efe’ diyen çıkıyor dağa. Vuruyor, kırıyor, yol kesiyor, bel kesiyor. Salıyor adamlarını aşağı ünlü bir efenin adını verip, para istiyor, mal istiyor. En çok da bunlar uğraştırıyor çeteleri. Bir tek yol, bel kesmekle kalmıyor bunlar, bir de düşmana ihbarcılık, şakşakçılık yapıyorlar.
Kanlıkısık ve Karıncalıdağ’da Çakırcalı ve Kamalı; Kahrat'ta Gökçen Efe; Bozdağ'da Avcı; Çaylı’da Postlu Efe; Aydın Dağları’nda Yörük Ali Efe ve Kel Mehmet Efe.
Olandan alıp, olmayana dağıtıyor bunlar. Bunların arasında bir de Gâvur Ali var. O da kendine Efe dedirtenlerden. Ama işbirlikçi. İşgalcilerin adamı. Yol kesen cinsinden. Konumuzun bir ayağı da işte bu Ali… Namı diğer Gâvur Ali. Ödemiş’in Kaymakçı Köyü’nden (bugün bucaktır) Gâvur Ali...
Varsıl bir ailenin oğlu. Bir de kız kardeşi var Ali'nin. Güzelliği dillerde. Boylu, poslu endamlı bir kız Ayşe. Köyde kimse adıyla çağırmıyor Ayşe'yi, tatlı dili nedeniyle herkes "Dudu" diyor Ayşe'ye. Dudu aşağı, Dudu yukarı…
Aynı köyden Süleyman da Dudu'ya tutkun. Ne ki Süleyman, çok türkümüzün öyküsünde olduğu gibi, Dudu'ya göre daha yoksul. Ama gönül bu! Bir de şu var ki, kimseye de eyvallahı yok. Bir tek Dudu'ya boynu eğik. Dudu'ya bağlı. Arada bir gizlice buluşup söyleşiyorlar. Yol yordam arıyorlar.
Dudu: "Babam keçi inatlıdır. Bir kere yok dedi mi, he dedirtemezsin. Nuh der Peygamber demez. Ali ağbim dersen, gâvurun teki. Kendini düşünür. Bizi dileğimizce baş göz etmez bunlar. En iyisi kaçıp gidelim. Ağbim zaten dağda. Araya zaman girince hepsi yumuşar. Birkaç ay başka yerlerde kalırız sonra da, onların gönlü olur. Döner geliriz köye" diyor.
Süleyman ise dünden hazır. Tek kaygısı Gâvur Ali'nin kini. "Ali kinlidir. Dağa çıkalı burnu daha da büyüdü. Rahat komaz. İz sürüp ayırır bizi" diyor bir yandan. Fakat öte yandan da “başka çıkar yolumuz yok kaçmaktan başka, kinleri bitene kadar görünmeyiz, yarına hazır ol Dudu'm, yarından tezi yok gidelim".
Varıp anasına da açıyor durumu Süleyman: "Böyleyken böyle. Yarın gece Dudu'yu alıp gidiyorum ben. Bu işin başka oluru yok. Dudu da böyle istiyor. Anası batası karaçalı. Aradan çekilmiyorlar. Görsünler el mi yaman, bey mi?".
Anası karşı duruyor. "Aman oğul, onların şerrini üstümüze çekme. Ali ‘gâvur’ adını boşa almadı. Elin gâvuruyla bir olup, bizim efeleri ele veriyor. Gaddar adamdır Gâvur Ali. Deve kinlidir üstelik. Vazgeç oğul. Biraz daha sabret. Belki taş yürekleri yumuşar. Gün doğmadan neler doğar. Bakarsın efeler haller Gâvur Ali'yi. Ali giderse belleri kırılır. Rıza gösterir anası babası. Şunu diyor, bunu diyor ama Süleyman duymuyor. "Dudu'yu yarın gece kaçıracağım. Bu işin bekleri yok. Nerden inceyse orda kırılsın".
Ne desin anası. Gözünün nuru, evinin direği bir oğul. "Kendini iyi kolla. Bu gâvur hınzırı şeytanla çomak oynar. İyi de iz sürer. Faka bastırmasın seni. Tuzağa düşme. Al, uzaklara götür Dudu'yu. Bizi de habersiz koma".
Gün aşıp akşam olunca, atını eyerleyip, heybesini terkisine atar Süleyman. Gecenin karanlığında varıp bekler. Dudu'yu kavil yerinde. Çok geçmeden Dudu gelir elinde bohçasıyla. Kuş gibi çarpar yüreği Dudu'nun. Tez elden bohçayı yerleştirirler heybeye. Biner atın terkisine Dudu ve dehlerler Dervent Deresi'ne…
Yağız at çevirmiş başını, Süleyman vurmuş mahmuzları... Sabaha yakın Ödemiş'i tutmuşlar. Varıp bir arkadaşının kapısını çalmış Süleyman, zaten haberli arkadaşı. Bekliyorlar. Buyur etmişler içeri. Gereken izzet ikramı göstermişler.
Ertesi gün Dudu'nun evinde anlaşılmış mesele. Anası babası cin atında. "Vay gahpenin oğlu vay! Gidinin oğlu! Demek bunu yapacaktın bize. Alacağın olsun. Bunu yanına bırakırsak" diye haykırıyorlar. Çok geçmeden de Gavur Ali iniyor köye..."Vay gahpe analı vay! Ulan şerefimizi beş paralık ettin be! Bunu kormuyum yanına. Beş mecitlik kurşun helal olsun sana. Gördüğüm yerde mıhlamasam da ‘Gâvur’ Ali demesinler. Benim bacımı kaçıracan ha! Alacağın olsun" deyip bangır bangır bağırıyor köy kahvesinde.
Şu da var ki, köylü içten içten keviniyor. "Oh oldu! Dinsizin hakkından, imansız gelir! İyi etti Süleyman. Oh etti! Burnu sürtsün azıcık gâvurun. Anlasın dünyanın kaç bucak olduğunu" diyor.
Gâvur Ali fellik fellik arıyor Süleyman'ı. Haber salmadığı yer kalmıyor. İzini sürüyor. Arıyor tarıyor boş. Süleyman'la Dudu kayıp. Aradan haftalar geçiyor, aylara geçiyor, yok yok. Bir haber çıkmıyor. Gavur Ali küplere biniyor. Deliler gibi dönüyor ortalıkta. Bakıyor olacak gibi değil. İşin şeytanlığına kaçıyor…
En iyisi gancıklamak… Evet! Ali Süleyman’ı gancıklıyacak. Başka hal çaresi yok. Köylünün Süleyman’ı kolladığı belli. Süleyman’ı ne hal edip mıhlamazsa başı yerden kalkacak değil… "Canım ne var ki aramızda. İki gönül bir olup, karar vermişler. Kan davası mı var aramızda. Gençler. Bir hatadır yapmışlar. Gelsin el öpsünler barışalım. Et tırnaktan ayrılır mı? Ne de olsa eniştemiz sayılır. Herkes yanlış yapabilir" diye laf salıyor ortalığa…
…sürecek…