Bu hafta da ebeveyn davranışları ve çocuğun kişiliği üzerindeki etkilerine devam ediyorum.
3- Koruyucu (Aşırı Korumacı) Ebeveyn Davranışı: Bu davranış modelinde en dikkat çeken özellik ebeveynin çocuğuna gereğinden fazla önem vermesidir. Çocuğun vermesi gereken tüm kararları ebeveyn verir (banyo yapmaktan kıyafet seçmeye, ne yiyeceklerinden çocukları yerine cevap vermeye kadar), fazla gözetim altında tutarlar. Çocuğun her isteğine cevap verirler. Bu tip ebeveynler çocuklarının üzerlerine titrerler. Çocuğa zarar gelebilecek ortamlardan kaçınırlar. “Aman düşmesin.”, “ Aman suyunu ben getiririm.”, “Aman çocuğumun başına bir şey gelmesin.” “Aman ağlamasın, üşümesin, terlemesin, hasta olmasın, yorulmasın.” En çok kullandıkları cümlelerdendir. Çocuklarını adeta bir cam fanus içinde büyütürler. Başlarına bir şey gelecek korkusu o kadar baskındır ki çocuğun bir şey yapmasına izin vermedikleri gibi çocuklarının gelişimine göre davranmasına da fırsat vermezler. Ebeveynler çocukları için sebepsiz yere aşırı kaygı içindedirler. Bu kaygı da onları çocuklarını aşırı korumaya yönlendirir. Çocuğu mutlu edemeyeceklerini düşündükleri için hep endişelidirler. Çocuğa karşı boğucu şefkat gösterirler. Aşırı koruyucu ve abartılı sevgisi olan ebeveynler çocuklarına derin duygusal bağla bağlanırlar.
Koruyucu davranış daha çok anne ve çocuk arasında gözlenir. Aşırı koruyucu anne, çocuğuyla öyle bütünleşir ki onun büyüdüğünü ve olgunlaştığını asla kabul etmek istemez. Anne çocuğu büyümüş olsa bile, geceleyin korkulu rüya görür de korkarsa ve ben onun sesini duyamazsam gerekçesiyle çocuğu ile yatmak ister. Anne bu tür davranışıyla çocuğuna olan derin sevgisini gösterip yardım ettiğini düşünse de bilinçaltında kendi yalnızlığını ve mutsuzluğunu, çocuğuna kendisini adayarak örtmeye çalışmaktadır. Çocuğunu kendine aşırı bağımlı yaparak bilinçaltında kendisini değerli ve eşi bulunmaz hissetmektedir.
Bu davranış modeli daha çok aşırı istenilen ve geç kavuşulan tek çocuk, tek erkek veya tek kız çocuk sahibi olan ebeveynlerde görülür. Çocuk abartılmış sevginin odak noktası olur. Bu tip ebeveynler çocuklarını el bebek gül bebek büyütürler. Adeta kucaktan yere indirmezler. Genellikle bu tür çocuklar erken konuşup geç yürürler.
Çocuğun Kişiliği Üzerindeki Etkileri:
Bu davranış modelini benimseyen ailelerin çocukları; güvensiz çocuklar olurlar. Sorumluluk duyguları olmaz. Yaşları ilerledikçe karar almakta zorlanırlar. Ailelerinin ihtiyaçlarını karşılamalarına alıştıkları ve her istediklerinin olacağını bildikleri için inatçı istediği olmadığında mutsuz çocuk olurlar. İşlerini hep ebeveyn yaptığı için becerileri gelişmez, bu yüzden özgüvenleri eksik bireyler olurlar. Aşırı bağımlıdırlar. Sosyal gelişimi eksik kalır. Toplum tarafından zor kabul görürler. Kendini gruba kabul ettirmek için isyankâr olabilirler. Tek başına kararlar alamaz.
Sevgi ve huzurla…