Menisküsler nedir, nerede bulunur?
Menisküsler dizimizdeki iki büyük kemiğin (femur ile tibia) arasında C şeklinde yerleşmiş kıkırdak benzeri bir yapılardır. Bir dizde, biri iç ve diğeri dış olmak üzere iki tane menisküs bulunur. Yaklaşık kırk yıl öncesine kadar menisküslerin işe yaramaz yapılar olduğu düşünülmüştür. Bundan önce yapılan ameliyatlarda, nasılsa ileride yırtılıp ağrıya sebep olacak diye menisküsler tamamen çıkarılırdı. Ancak son yıllarda menisküslerin dizlerin normal işlevi için çok önemli görevleri olduğu anlaşıldı. İki kemik arasında yerleşen menisküsler bir conta gibi görev yaparak eklem kıkırdağını anormal yüklenmelerden korurlar. Dize gelen yüklerin taşınması ve aktarılmasında çok önemlidirler. Ayrıca eklem yüzlerinin uyumluluğunu artırırlar ve eklem sıvısının eklem içi dolaşımına katkıda bulunurlar. Menisküsler olmadığında diz eklemine gelen yükler doğrudan eklem kıkırdağına binerek erken aşınmaya yani osteoartrite yol açarlar.
Menisküs yırtıkları nasıl oluşur?
Gençlerde, menisküsün yırtılması için çok ciddi bir travma gerekir. Bu genellikle sabit ayak üzerinde dönme hareketi sırasında oluşur. Futbol, basketbol, kayak gibi sporlarda oluşan yırtıklar buna örnektir.
İleri yaşlarda ise menisküsler sağlamlık ve esnekliklerini kaybederek yaralanmalara daha açık bir hale gelirler. Böylece yırtıklar basıt bir çömelme veya halıya takılma gibi nedenlerle yırtılabilir.
Dış menisküs iç menisküsten daha hareketli olduğu için iç menisküs yaralanmaları daha çok görülür.
Menisküs yırtıklarının belirtileri nelerdir?
Yırtık oluşurken hastalar genellikle dizin içinde batıcı bir ağrı hissederler. Birkaç saat içinde dizin içinde sıvı veya kan toplanmasına bağlı olarak diz ekleminde şişlik ortaya çıkar. Genellikle yaralanan dizin üzerine basmak mümkündür ancak topallama vardır ve sporcular genellikle sporu bırakmak zorunda kalırlar. Bazen yırtılan menisküs parçası, diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında sıkışarak diz hareketini engeller.
Detaylı muayene çok şey anlatıyor
Menisküs yırtıklarında muayene bulgularının çok önemli yer tuttuğu belirtiliyor. Hastaya zaman ayırarak muayene edilmesi çok önemli görülüyor. Doktorun hasta ile konuşup ne zaman ağrısı olduğunu öğrenmesi tedavi açısından büyük önem taşıyor. Dizdeki her ağrının nedeninin menisküs yırtığı olmadığı belirtiliyor.
İlla ameliyat mı olmalı? Düşük dereceli yırtıklar egzersizle tedavi edilebilir mi?
Araştırmalara göre 45 yaş üzerindeki hastalara değişik uygulamalar yapıldığı belirtiliyor. Çok sayıda hastadan bir kısmına ameliyat yapılırken, geri kalan kısmına ameliyatsız egzersiz tedavisi ve çeşitli bantlama yöntemleri veriliyor. Her iki tür tedavide de sonuçların aynı olduğuna dikkat çekiliyor. Tedaviden sonra bir süre yırtığın üstüne fazla yüklenilmemesi ve vücudun kendisini toparlaması için dinlenilmesi öneriliyor.
Bu sebeple düşük dereceli menisküs yırtıklarında en az 2 ay boyunca egzersiz yöntemi denenmeli ve herhangi bir iyileşme olmazsa ameliyat seçeneği düşünülmelidir.
Kilolu insanlarda menisküs yırtığı daha fazla görülüyor!
Kilolu insanlarda daha fazla menisküs yırtığı görülmesinin nedeninin dizlere binen aşırı yükten kaynaklandığı belirtiliyor. Aynı durumun dizdeki kıkırdaklar, kemikler, bağlar yani bütün yapılar için geçerli olduğuna dikkat çekiliyor. Fizyoterapist tarafından verilen spesifik egzersizler, çok uzun süreli olmayan yürüyüşler, yüzme, bisiklet, kürek gibi kas kuvvetlendirici egzersizler kasların güçlenmesini ve dize binen yüklerin azaltılmasını sağlıyor. Bunun dışında bol su içmek, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek, vitamin ve proteinlere önem vererek sağlıklı beslenmek de kıkırdak sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
Ağrılarınız için siz de en kısa zamanda bir fizyoterapiste danışın.
Fizyoterapist Cihad Sazcı
05358809161
cihadsazci@hotmail.com