Sevgili anneler, babalar bu hafta ki yazımızda çocukluk döneminde ebeveynlerin korkulu rüyası olan “ateş”ten bahsedeceğim. Ateş, enfeksiyon ve enfeksiyon dışı uyarılarla vücut ısısının artmasıdır. Vücudun savunma mekanizmasıdır. Normal vücut ısısı bireye özgüdür ve gün içinde farklılık gösterir. Sabah saatlerinde en düşük akşam saatlerinde en yüksektir. Vücuttaki ölçüm yeri, ortam ısısı, aşırı giyinik olma, egzersiz, sıcak banyo gibi faktörler vücut ısısını etkiler. Burada özellikle yenidoğan bebeklerin durumundan bahsetmek istiyorum. Toplumumuzda yenidoğan bebeklerin hemen üşüyeceği ve hemen hasta olacağı gibi bir kanı mevcuttur. Bu nedenle bebeğin bulunduğu ortamın ısısı aşırı yüksek olmakta ve üstelik bebekler bu aşırı sıcak ortamda kat kat fazla giydirilmektedir. Evin içerisinde anne ve diğer fertler yazlık kıyafetle dolaşırken bebekler yünlü battaniye altında tutulmaktadır. Bu durum da bebeklerin vücut ısısının artmasına ve yanlışlıkla ateş olduğu varsayılarak bebeklere gereksiz kan tetkiklerinin yapılmasına neden olmaktadır.
Ateş çocuk hekimlerinin çok sık karşılaştığı bir şikayettir. En sık nedeni de viral enfeksiyon hastalıklarıdır. Fakat küçük bebeklerde ciddi bakteriyel enfeksiyonlar da neden olabilir. Bu durum hekim gözetimi ile ayırt edilmelidir. Enfeksiyon etkenleri sağlık merkezine ateşli çocuk başvurularının önemli bir nedeni olmaktadır. Hekimler hastanın hastalık seyri, muayene bulguları ve gereklilik halinde laboratuar sonuçları ile tedaviyi düzenlemektedir. Enfeksiyon hastalıkları dışında da ateş yapan birçok neden bulunmaktadır. Özellikle ortam ısısının fazla olması yalancı olarak bebek ve çocukta ateş yüksekliği olarak algılanmaktadır.
Ateş tedavisinde fiziksel soğutma ve ilaçlar kullanılabilir. İlaçlar en hızlı ve ilk tercih aracı olmamalıdır. Çünkü ateş vücutta enfeksiyonlarla mücadele etmede bir savunma mekanizmasıdır. Bu konuda mutlaka aile bilgilendirilmelidir. İlk seçenek öncelikle periferik soğutma dediğimiz çocuğa ılık duş aldırma, üzerindeki kıyafetleri çıkarma, ıslak bir pamuk ya da havlu ile vücudun belli noktalarına soğuk tatbik etme, ortam ısısını düşürme gibi yöntemler uygulanmalıdır. Ateşli çocukta sıvı alımı çok önemlidir. Çünkü vücut ısısı yükselince su kaybımız artmaktadır. Bu nedenle yaşamsal olarak tüm organlarımız için hayati önemi olan suyun, ateşli hastalıklarda alımının sağlanması çok önemlidir. Ateşli hastalıklarda bebek ve çocuğun günlük aktivitesinde azalma olması, beslenmesinin belirgin oranda azalması, idrar çıkışının azalması uyarıcı olunması gereken noktalardır. Bunların yanı sıra ailenin de ateş fobisi mutlaka azaltılmalıdır. Her aile ateşten çok korkar. Ateşin havale geçirme ile eş olduğu kanısı çoğu ailede vardır. Bu anlayış yanlıştır. Ateş vücudun mikroplarla savaşmak için önemli bir savunma mekanizmasıdır. Ateş düşürücülerin havaleyi önlemediği ailelere mutlaka vurgulanmalıdır. Amacımız çocuğun kendisini iyi hissetmesini sağlamak olmalıdır. Ateş tedavisi bireyseldir. Her hastanın klinik durumuna göre hekim