Öksürük, havayollarını sekresyonlardan (balgam, sümüksü akıntı gibi) ya da mevcut bir yabancı cisimden temizleyen önemli bir fizyolojik reflekstir. Birçok hastalığa bağlı olarak görülebilir. Çocuklarda sağlık ocağı başvurularında sık bir nedendir. Toplumda tek başına öksürük şikayeti olan çok çocuk bulunmaktadır. Aileleri de endişelendiren bir bulgudur. Bu nedenle birçok ilaç kullanımına da neden olmaktadır. Özellikle okul çağı çocuklarda özellikle de kreş ya da ilkokula başlayan çocuklarda ilk yıl bünyenin yeni bir mikrop ortamı ile karşılaşması neticesinde öksürük sık görülmektedir. Çocuklarda öksürüğün olası nedenleri erişkinlerden farklıdır. Akut öksürük üç haftadan kısa süren öksürüktür. Fakat küçük çocuklarda ciddi bir neden olmadan da öksürük dört hafta kadar sürebilmektedir. Üst solunum yolu enfeksiyonları en sık öksürük nedenlerinden biridir. Günümüzde doğalgaz, klima gibi ısınma sistemleri yaşadığımız ortamdaki havayı aşırı derecede kurutmaktadır. Özellikle bir yaş altı çocuklarda anatomik olarak dar olan burun delikleri kuru havanın solunması ile tıkanmakta ve çocukların ağız solunumu yapmasına, boğazlarının kurumasına, burundaki sekresyonların artışına neden olmaktadır. Bu nedenle ortam havasının kısmi oranda nemlendirilmesi, burun deliklerinin yıkanması ve nemlendirilmesi de çok önemlidir. Bir çocuk yılda yedi-on arası üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. Bunun sonucu olarak öksürük nedeniyle gereksiz antibiyotik ve soğuk algınlığı ilaç kullanımına da sık rastlanmaktadır.
Aynı zamanda öksürük ciddi bir hastalık bulgusu olabilir. Çocukta öksürükle birlikte nefes almada zorluk, yüksek ateş, genel durum bozukluğu, kusma, ağızdan alımın belirgin azalması, iki-üç haftadan beri ilerleyen bir öksürük olması durumlarında hemen uzman görüşü alınmalıdır. Altta yatan önemli bir hastalık eşlik edebileceği için her öksürük mutlaka değerlendirilmelidir. Bir başka önemli nokta da çocuklarda görülen reflü hastalığıdır, yani midedeki içeriğin yukarı doğru yemek borusu aracılığı ile ağız içine doğru yönelmesidir. Bu durum özellikle gece öksürüklerine neden olmaktadır. Bu nedenle bir yaş sonrasında gece uykusu öncesi çocuklarımıza sıvı gıda alımına engel olmalıyız. Bu durum sadece öksürüğe neden olmaz. Orta kulak iltihabına, ağız kokusuna, ses kısıklığına ve diş çürümesine de neden olmaktadır.
Öksürük çocuklarda alerjik hastalığın da bir bulgusu olabilir. Ailede alerjik hastalık olması, mevsimsel olarak farklılık olması ya da tetkleyici bir neden sonrası öksürüğün artıyor olması alerjiyi düşündürebilir. Bu nedenle çocuk hekimi tarafından her öksürük özellikle de süreğen olan öksürükler ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir. Önemli olan bir diğer nokta da yabancı cisimlerin akciğere kaçırılmasıdır. Ölümcül sonuçlara kadar uzanabilen ciddi bir durumdur. Leblebi, fındık, fıstık, çekirdek, çiğ havuç, kabak çekirdeği gibi sert ve ufak taneli yiyecekler çocuklara özellikle üçüncü doğum gününden önce kesinlikle verilmemelidir. Ebeveynler de çocukların yanında üç yaş öncesi bu gıdaları tüketmemelidirler. Akciğere kaçan bu sert ve küçük gıda parçaları ölümle sonuçlanabilen ciddi solunum problemlerine yol açabilir. Aynı zamanda ölüm olmasa bile akciğere kaçan bu gıdalar ameliyathane koşullarında anestezi altında çıkarılmaktadır.
Bu nedenle her öksürük hekim tarafından ayrıntılı irdelenmeli, aileler de öksürüğe yol açabilecek durumlar açısından evde iyi bir gözlem yapmalı ve hekimi bu açıdan uyarmalıdır. Tüm çocuklarımıza sağlıklar diler, sevgiler sunarım. Bir sonra ki yazımda buluşmak ümidiyle…